Geçtiğimiz günlerde bir takipçim bana deep web’e girdiğini ve hakkında yasal bir işlem başlatılıp başlatılmayacağını sordu. “Ne yaptın?” diye sorduğumda da FBI’ın Nikola Tesla hakkında tuttuğu raporu indirdiğini söyledi. Kendisine hiç bir problem olmadığını, FBI tarafından bu raporun zaten resmi FBI dijital arşivinde de (meraklısı bakmak için tıklayabilir.) yayımlandığını zaten router (yazının ilerleyen kısımlarında değineceğiz) gibi bir cihaz kullanmadığı sürece üst düzey devlet sırlarına deep web üzerinden erişmesinin mümkün olmadığını söyledim. Ancak bana ısrarla deep web’e girmenin suç olduğundan, internette ki tüm kaynaklarda illegal olarak geçtiğinden bahsetti. Kendisine konu hakkında detaylı bir açıklama yaptığım e-postayı yolladıktan sonra ise suç işlemediğine ancak tatmin olabildi. Gerçekten de internette bir araştırma yaptığınız zaman deep web’den korkunç bir şekilde bahsedildiğini göreceksiniz. Ben de bu yazımda deep web’in ne olduğundan ve hukuksal boyutundan bahsedeceğim.
Deep Web Nedir?
Deep web en basit tabirle indexlenmemiş yani arama morotları tarafından doğrudan erişilmesi mümkün olmayan veridir. Peki bu veri neleri kapsıyor? Örneğin Facebook’un kullanıcılar tarafından görünmesi mümkün olmayan arka planı, www.site.com diye erişilemeyen web siteleri… “E bu muydu deep web?” dediğinizi duyar gibiyim. Evet buydu, gerçekten. Doğrudan erişilmesi mümkün olmayan her veri deep web’i oluşturur. Önce genel olarak deep web’den bahsedelim ve ardından hukuki boyutunu ele alalım.
Deep Web’in Sanal Ortamdaki Hacmi
İnterneti bir denize benzetirsek hepimiz arama motorlarının içerisinde seyehat eden yolcularız. Baktığımızda gördüğümüz her şey internetin 0. katmanını (common web) oluşturur. Baktığımızda gördüğümüz kapıların ardı ise 1. katmanı (surface web) oluşturur. Bu katmanlara mobil cihazımız ya da bilgisayarlarımız üzerinden ulaşmanın rahatlıkla mümkün olduğu siteler yer alır. İlginç gelecek belki ama 0. ve 1. seviyeler tüm internet hacminin sadece %5’ini oluşturur. Kalan %95’lik kısım ise deep web’e aittir. Dilerseniz şimdi de deep web’in katmanlarına bakalım ve hangi durumlarda yasal olarak sıkıntı yaşayabileceğinizden bahsedelim.
0. Seviye Ortak İnternet (Common Web)
Bu seviye de internet kullanıcılarının gündelik hayatta yaptığı faaliyetlerin %90’lık kısmını barındıran siteler bulunur. E-Ticaret siteleri, haber siteleri, ansiklopedik siteler… Kısaca her internet kullanıcısının rahatlıkla erişim sağlayabileceği ve yalnızca belirtilen adrese ulaşmasının yeterli olduğu siteler burada yer alırlar.
1. Seviye Yüzey İnternet (Surface Web)
1. seviyede yer alan sitelere de tüm web kullanıcıları rahatlıkla ulaşabilirler. 0. seviye ile arasındaki fark ise bir kapı olmasıdır. 0. Seviyeyi kapısı olmayan bir eve benzetirsek 1. seviye kapısı olan bir evdir ve giriş yapabilmek için anahtarınızın olması yeterlidir. Sanal dünyada ki anahtarınız ise kullanıcı adınız ve şifreniz oluyor. Web Hostingler, soyal medya siteleri, e-posta servisleri gibi platformlar yüzey internetin temelini oluştururlar.
2. Seviye Yalnız İnternet (Bergie Web)
İnternet’in ikinci seviyesine (bergie web) geçtiğiniz anda ise artık suya girmeye hazırlanan bir dalgıç konumunda yer alıyorsunuz. Yani bir web siteniz varsa ve FTP üzerinden dosya aktarımında bulunuyorsanız normal bir internet kullanıcısı olarak ulaşabileceğiniz son seviyedesiniz demektir. Çünkü bu veriler arama motorları tarafından genellikle indexlenmez ya da çok çok detaylı bir arama ile son sayfalarda karşınıza çıkarlar.
3. Seviye Derin İnternet (Deep Web)
Ve işte oldu Deep Web’e hoş geldiniz! Üçüncü seviyeye indiğinize göre artık deep web’e dalmaya başladınız demektir. Bu seviyeyi ikili bir ayrıma tabi tutalım.
Giriş Aşaması: Başınızı Yukarı Çevirdiğinizde Yüzeyi Görmek Hala Mümkün
Evet muhtemelen daha önce siz birer deep web kullanıcısı oldunuz ve farkına farmadınız, bu yüzden heyecanlanmayın 🙂 Bu seviyede arama motorları tarafından erişim engeli olan siteler, ya da arama sonuçlarında indexlenmeyen ancak doğrudan erişim adresi ile girebildiğiniz siteler yer alır. Yani yukarıda ki görselde olan arama motoru gemisinden atlayarak suya daldınız ve yüzüyorsunuz. Ancak henüz derinde değilsiniz ve yukarı doğru bir kaç kulaç atarak sudan çıkmanız mümkün. Bazı siteleri erişim için belki proxy kullanmanız gerekebilir. Proxy’nin ne olduğunu merak edenler şu adresi ziyaret edebilirler. Deep Web’in giriş aşaması olarak nitelendirebileceğimiz bu seviyede yayımlanmasına izin verilmeyen araştırma sonuçları, yetişkin içerikli siteler ya da orta düzey hacker grupları yer alır.
Geçtiğimiz yıllarda yaşanan iCloud fotoğraf sızıntısını hatırlıyorsunuz değil mi? Dünyaca ünlü kişilerin çıplak fotoğrafları sosyal medyayı oldukça meşgul etmişti. İşte bu fotoğrafların ilk çıkış yeri Deep Web’in giriş seviyesinde yer alan bir hacker sitesinde konumlandırılmıştı. Daha sonra kullanıcılar fotoğrafları bu siteden alıp, internet üzerinde yaydılar.
TOR Aşaması: Basınç Artıyor, Dalmaya Devam Mı?
Artık dördüncü seviyeye yaklaşıyoruz. Üçüncü katmanın bu kısmı “Tor Seviyesi” olarak adlandırılır. Artık normal internet kullanıcılarının ulaşamadığı bir seviyedesiniz. Yani VPN, Proxy gibi şeyler ile ilerlemeye devam etmeniz mümkün değil. Eğer deep web’e ilginiz yoksa muhtemelen daha önce bu seviyeye hiç ulaşmadınız. Tor seviyesinde www.siteadıfalan.com gibi site adresleri yer almaz. Bu seviye de tüm siteler .onion uzantılıdır ve klasik arama motorlarında indexlenmez. Ayrıca adresleri rastgele örneğin xudgudhjsu7hıe.onion gibi şeklindedir. Giriş yapabilmeniz için Tor browser adı verilen bir tarayıcıya sahip olmanız gerekir. Tabi bunu Google üzerinden arama yaparak indirebilirsiniz.
Peki bu seviyede neler var? Ulaşmanın çok da zor olmadığı bu seviye dijital kitap arşivleri, teknoloji haberleri, vizyon filmleri gibi masumane şeyler içerebileceği gibi sahte pasaport, uyuşturucu satışı (ki genellikle kripto para ile ödeme alırlar), pornografik içerikler, insan ticareti ve hatta kiralık katil ilanları gibi siteleri içerebilir. Ürpertici değil mi? (Not: Çocuk pornografisi, uyuşturucu satışı, kiralık katil ilanları gibi sitelere her zaman 3. seveyeden ulaşılamaz. Bu sitelere erişim özel davetler gerektirir. Bu nedenle 3. seviyenin sonu ile 4. seviyenin giriş kısmı arasında çok sert ayrımlar yoktur.)
Peki bu seviye neden var? Örneğin dijital kitap arşivi barındıran bir site ile sahte evrak düzenleyen bir sitenin bu seviyede barınma amaçları aynıdır: takip edilmemek. Çünkü dijital kitap arşivinin usulsüz olarak yayımlanması da sahte evrak düzenlenmesi de hukuken suçtur. Onion uzantılı siteleri ve bu sitelerde surf yapan kullanıcıları takip etmek neredeyse imkansıza yakındır. Bu nedenle siber polis çoğu zaman deep web’in bu katmanında surf yapar. Satıcılara mesaj atar, ürün almak istediğini söyler. Bu sayede satıcı bir açık verecek ve kendisini yakalamak mümkün olacaktır. Site sahipleri de bu durumu bildiğinden burada barınan siteler çok sık adres değiştirirler ve adres değişikliklerini güvenilir üyelerine bildiriler. Güncel site adresleri ise The Hidden Wiki ismi verilen siteden bulunabilir. Hatta hangi sitelerin olduğunu merak ediyorsanız buraya tıklayarak The Hidden Wiki’ye ulaşabilirsiniz. (Siteyi yalnızca tor browser ile açabilirsiniz.)
4. Seviye Ayrıcalıklı İnternet (Charter Web)
Dördüncü seviyenin giriş kısmının üçüncü seviyenin sonu ile kesin çizgiler ile ayrılmadığını az önce söyledik. Dördüncü seviyenin ilerleyen kısımları ise ayrıcalıklı bir deep web seviyesidir. Yani bu seviyede yer alan verilere deep web kullanıcıları da doğrudan ulaşamaz. Giriş yapabilmeniz için özel yazılımlar ve yönlendiriciler gerektirir. Bu kısma kadar olan seviyelerde barınan sitelere, deep web’e ilgi duyan birisi bir takım detaylı araştırmalar sonucu ulaşabilse de charter web’de barınan sitelere deneyimli kullanıcılar dahi öylece ulaşamaz. Bu seveiyede .onion uzantılar yerini .clos uzantılara bırakmışlardır ve erişim sadece router’lar ile sağlanabilir. Yani internet bağlantısına sahip bir cihaz, .clos uzantılı bir siteyi görüntüleyemeyecektir. (Aslında görüntüler ancak içeriğin tümü kripto olarak şifrelendiği için anlamsız numerik ya da şekilsek ifadeler ile karşılaşılacaktır.) Tam olarak tanımı bu olmasa da router’ı gelişmiş bir modeme benzetebilirsiniz. Router’lar içlerinde gömülü olan rom (özel işletim sistemi) sayesinde bu seviyede yer alan sitelere erişebilirler.
Peki bu seviyede hangi sitelerle karşılaşıyoruz? Aklınıza gelebilecek her şey diyebiliriz. Mesela hükümetlerin üst düzey sırları, yine üst düzey kripto iletişim araçları, big data dediğimiz kullanıcıların kişisel verileri (belki de sizin hayatınızdan bir kesit), nükleer araştırma raporları, Illümunati’ye ilişkin veriler, HAARP (Yüksek Frekanslı Etkin Güneşsel Araştırma) verileri, yapay zeka algoritmaları ve kısaca her şey bu seviyede yer alır. Anlaşılması için tekrar bir dip not geçelim. Bu seviyeye normal deep web kullanıcıları dahi ulaşamaz. Elinde her router cihaz bulunan kişiler de ulaşamaz çünkü her router cihazın ulaşabildiği veri birbirinden farklıdır. Demin de dediğimiz gibi her bir veriye ulaşmak için özel bir rom gerekir. Peki diyelim ki elinize bir şekilde router geçti ve izinsiz olarak bu seviyeye giriş yaparak devlet sırlarına ulaştınız suç oluşur mu? Açıkçası bu durumda suç oluşması en küçük probleminiz olur. Çünkü bu derinlikte denizin yüzeyini görmeniz mümkün değil ve yazının başında atladığınız o arama motoru gemisine vurgun yemeden dönmeniz çok güç.
Edward Snowden olayını hatırlıyor musunuz? ABD’nin tüm dünyayı dijital ortamda cihazların kameralarına bağlanarak izlediğini kamuoyu ile paylaşmıştı. İşte dijital dünyanın bir merkezden izlenebilmesini sağlayan özel yazılımlar bu seviyede korunur. Bu seviyenin ciddiyetini daha nasıl ifade edebiliriz ki?
Evet şu ana kadar deep web olarak adlandırdığımız ağın 4/5’ini değerlendirdik. Kalan 1/5’lik kısım ise tamamen teorik. Yani ulaşılıp ulaşılamadığını bilmiyoruz. Gerçekten var mı yoksa şehir efsanesi mi onu da bilmiyoruz. Şimdi bu seviyelere bakalım.
5. Seviye Marianas Web
İşte karşınızda Marianas Web! Peki burada ne var? İşte bu konuda size net bir bilgi veremeyeceğim çünkü gerek ulusal gerekse uluslararası kaynaklar bu seviye de ne olduğuna ve nasıl ulaşılacağına ilişkin net bir bilgi veremiyor. Yani bu seviye hakkında fazlasıyla bilgi kirliliği var. Bazı kaynaklar bu seviyeye yalnızca kuantum bilgisayarlar ile ulaşılabileceğini belirtiyor. İçeriğinde canlıların yaşam formatını değiştirecek formüllerin bulunduğu söyleniyor. Bu arada Deep Web’in buraya kadar olan katmanlarında Marianas Web için size erişim verebileceklerini söyleyen çeşitli hacker’lar ile karşılaşabilirsiniz. Bunun karşılığında istedikleri ücret milyon dolarları buluyor. Eğer fazladan bir kaç milyon dolarınız varsa denemeye değer gibi sanki 🙂
6. Seviye (?)
Geldik altıncı seviyeye. Gerçekten teorik olarak dahi hakkında bir bilgi yok. Pek çok kaynak altıncı seviyeyi beşinci ve yedinci seviyeler arasında köprü gören bir aşama olarak tarif ediyor.
7. Seviye Virüs Çorbası (Virus Soup)
Tamamen teorik. Henüz ulaşılamadı. Bu seviye savaş bölgesi olarak tabir edilir ve ilerleyen teknoloji ile birlikte açılacak. Seviyeye ulaşan kişilerin artık ilerlemeyi durdurmak adına çok ciddi barikatlar koyacağı ve 8. ve son seviyeye çıkışı engellemek için her şeyi yapacağı ön görülüyor. Teoriye göre 7. seviye insanlığın sonunun geldiğinin habercisi. 8. seviyeye insan eli ile müdahale edilebildiğinde insanlık yok olacak.
Seviye 8 Patron (The Primarch System)
Bu seviyenin ilk defa 2000’li yılların başında keşfedildiği söyleniyor. Seviyeye insan eli müdahale mümkün değil. Primary adı verilen çok gelişmiş bir sistem tarafından kontrol ediliyor. Bu sistem internete bağlanabilen her şeye kendi kendine geri dönüşü mümkün olmayan komutlar göndermektedir. Yapay zeka içerip içermediği bilinmiyor ancak sistemin her geçen gün daha da ulaşılamaz bir hale gelmesi bu ihtimali kuvvetlendiriyor. Bu sistem “Level 17 Quantum T.R.001 Level Function Lock” adı verilen ve hiç bir bilgisayarın algılayamayacağı bir metod kullanıyor. Olur da günün birinde insanoğlu bu seviyeye müdahale edip kendi komutları doğrultusunda işlem yaptırmayı başarabilirse bu durumda insanlığın sonunun geleceği söyleniyor.
Deep Web’e Girmek Suç Mu?
Evet artık deep web hakkında genel bilgiye sahip olduğumuza göre hukuksal açıdan bir değerlendirme yapabiliriz. Öncelikle şunun ayrımını yapalım. “Dark Web” ve “Deep Web” farklı kavramlar. Dark web, deep web’in içerisinde yer alan bir statüdür. Uyuşturucu ticareti, kadın satışı, kiralık katil ilanları, ömür boyu erişim hakkı veren premium üyelikler, sahte pasaport hazırlama faaliyetleri ve çocuk pornografisi dark web kategorisinde yer alırlar ve işlem yapılması elbette gerek ulusal gerekse uluslararası hukuka göre suç teşkil eder. Ve hatta bu tip faaliyet gösteren siteler (özellikle çocuk pornografisi) deep web kullanıcıları tarafından da eleştirilir ve polise yine kullanıcılar tarafından ihbar edilir. Yani “Deep web kullanıcıları yasa dışı işlem yapan hacker’lardan oluşuyor.” genellemesi tamamen hatalıdır. Yasa dışı işlemler deep web’in dark web denilen bir bölümünü oluşturur.
O Zaman Neden “Deep Web İllegal” Diye Bir Bakış Açısı Var?
Çok basit, kullanıcılar bu konuda bilgisiz oldukları için dark web ve deep web kavramlarını karıştırıyorlar. Ve tabii ki dark web’in deep web’in %57’lik kısmını oluşturması da bunda payı var. Ancak şunu da unutmamak gerekiyor. Deep web’e giriş yapmadan dahi gündelik olarak kullandığınız internet ağında pek çok benzer suça denk gelmemiz mümkün. Eminim ki Google’da basit bir araştırma ile kadın satışı yapan pek çok web sitesine denk geleceksiniz.
Deep web’e girmek ne ulusal ne de uluslararası bir suç teşkil etmez. Hiç bir kanunumuzda deep web’e giriş ile ilgili bir düzenleme göremezsiniz. Kanuna aykırı olarak yapılan her işlem hem gerçek hem de sanal dünyada bir sonuç doğurduğuna göre kanunda suç olarak tanımlanan her madde için sanal dünya da ki hareketleriniz nedeniyle de ceza alırsınız. Bu şekilde bir düzenleme yoksa ceza almazsınız. Olay bu kadar basit. Bu konu hakkında çok fazla bilgi bulanıklığı olduğu için size net bir şekilde şunu söyleyebilirim. Yalnızca deep web’e girip, surf yapmanız ve illegal sitelere girmemeniz durumunda suç işlemezsiniz.
O halde şimdiye kadar anlattıklarımızdan yola çıkarak konuyu bir toparlayalım. Burada önemli olan husus sizin deep web’i hangi amaçla kullanacağınızdır. Yani deep web’te yer alan bir satranç kulübüne ait bir forum sitesine de üye olabilirsiniz, kaçak silah satışı yapılan bir foruma üye olarak kaçak silah siparişi de verebilirsiniz. Satranç kulübüne üye olmanız suç teşkil etmiyor iken kaçak silah almanız suç teşkil ediyor olacaktır.
Sonuç
Deep web, hakkında her türlü spekülasyonun olduğu sonsuz büyüklükte bir kavramdır. Bu içeriğimizde bahsettiğimiz deep web seviyelerine inanan kişiler kadar inanmayan kişiler de vardır. Yani internetin bu kadar çok katmandan oluşmasını anlamsız bulan, interneti bir bütün olarak değerlendiren kişilerin sayısı da azımsanamayacak kadar çoktur. Ayrıca deep web’in katmanları da bazı kaynaklarda sayıca değişebilir. Kimi kaynaklar katmanları birleştirmeyi tercih ederken kimi kaynaklar bazı katmanlara hiç yer vermez. Mesela 4. seviyeden sonra başka bir seviye olmadığı, teorinin bile saçma olduğunu düşünen görüşlerde mevcuttur.
Ancak işin hukuksal boyutu her zaman her yerde aynıdır. Bu içeriği tek cümlede özetlemek gerekirse “Gerçek hayatta yaptığınızda suç oluşturan her ne varsa, deep web’de de aynı suçu oluşturacaktır.” dememiz mümkün. İnternet sınırları olmayan bir müessese. Girin, dolaşın, deneyin ve öğrenin. Hepsi bu 🙂
Kaynak: https://startuplegalist.com/blog/deep-web-nedir-deep-webe-girmek-suc-teskil-eder-mi/